Λάμα Γκέντυν Ρίνποτσε: Βλέποντας την αληθινή φύση των συναισθημάτων
Βλέποντας την αληθινή φύση των συναισθημάτων
Διδασκαλία του Λάμα Γκέντυν
«Είμαστε πάντα έτοιμοι να αφήσουμε το νου μας να διασπαστεί από τις συναισθηματικές καταστάσεις. Αλλά όταν πραγματικά έχουμε την εμπειρία της δυστυχίας που έρχεται ως αποτέλεσμα, τότε δεν έχουμε τον ίδιο ενθουσιασμό».
Αυτοί που ασκούν τη Βατζραγιάνα, τις μυστικές ταντρικές διδασκαλίες, έχουν μια ιερή δέσμευση να μην αρνούνται τα συναισθήματα προσκόλλησης, θυμού, άγνοιας, υπερηφάνειας και ζήλειας. Ο λόγος γι’ αυτό, είναι ότι αν τα αρνηθούν, ποτέ δεν θα μπορούν να ανακαλύψουν τη σοφία η οποία τα διαπερνά. Εγκαταλείποντας τα πέντε δηλητήρια, εγκαταλείπουμε την ίδια αυτή στιγμή κάθε δυνατότητα να αντιληφθούμε τις πέντε σοφίες, μια και ποτέ δεν θα μπορούσαν να ανευρεθούν αλλού, παρά στα συναισθήματα. Γι’ αυτό και όταν δεσμευόμαστε στην ταντρική άσκηση, θα πρέπει να εργαστούμε με τα διαφορετικά πράγματα που γεννούν τις συναισθηματικές αντιδράσεις, ώστε να έχουν την εμπειρία της σχετιζόμενης σοφίας.
Τα αντικείμενα της προσκόλλησης, του μίσους και όλων αυτών, γίνονται τα μέσα για την απελευθέρωση από την συναισθηματική διαμάχη. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι όταν ένα από τα πέντε δηλητήρια εμφανίζεται στο νου, θα πρέπει να το κοιτάξουμε απ’ ευθείας στην ουσία του μέχρι να κατανοήσουμε ότι πραγματικά δεν έχει καθόλου πραγματική ύπαρξη.
Τί είναι το συναίσθημα;
Είναι σημαντικό να είμαστε ξεκάθαροι σχετικά με το τί εννοούμε με την λέξη συναίσθημα. Χρησιμοποιούμε αυτή τη λέξη καθημερινά για να περιγράψουμε κάτι που μπορεί άμεσα να εξακριβωθεί, μια ορισμένη αίσθηση του νου που είναι αντίδραση και δύναμη ώθησης. Πάντως, στον Βουδδισμό, το συναίσθημα είναι κάτι περισσότερο απ’ αυτό. Είναι μια νοητική κατάσταση που ξεκινά την στιγμή που ο νους λειτουργεί με δυαδικό τρόπο, πολύ πριν το σύνηθες άτομο το αντιληφθεί αυτό συνειδητά. Το συναίσθημα είναι η συνήθης προσκόλληση που μας κάνει αυτόματα να κατηγοριοποιούμε τις εμπειρίες μας σύμφωνα με το αν το ‘εγώ’ μας τις βρίσκει επιθυμητές (επιθυμία) ή δυσάρεστες (θυμός), ή φυσικές (άγνοια). Όσο μεγαλύτερη προσκόλληση υπάρχει, τόσο δυνατότερη και η αντίδρασή μας, μέχρι να φτάσουμε στο σημείου όπου τελικά σπάνε μέσα στον συνειδητό νου μας και λειτουργούν σαν τις φανερές αισθήσεις που καλούμε συνήθως συναισθήματα.
Οι αντιδράσεις αυτές καθορίζουν τα τρία δηλητήρια στα οποία προστίθενται αυτά του να θεωρούμε τις δικές μας εμπειρίες σαν υπέρτερες (υπερηφάνεια) - του να κρίνουμε την θέση μας σε σχέση με τα αντικείμενα που γίνονται αντιληπτά (ζήλεια) – ώστε γίνονται τα πέντε δηλητήρια. Η λέξη ‘δηλητήριο’ χρησιμοποιείται γιατί οι αντιδράσεις αυτές δηλητηριάζουν το νου μας και εμποδίζουν την εμφάνιση της εσωτερικής σοφίας του.
